2013年6月6日木曜日

金細工--ウイグルの工芸習慣



zergerlik (uyghur orp-adetliri, p.88)
金細工
 uyghurlarda altun-kümüshtin taj-qadaq taqash, bilezük, üzük-zire, sirgha sélish, chach asqu-chétiq ésish eneniwi adet.
 ウイグル人には金銀でできた冠・帽子の装飾品、ブレスレット、指輪、イヤリング、イヤドロップ、髪留めを身に着ける伝統習慣がある。
bundaq inchike, nepis zinnet buyumlirini yasashni kesip qilghuchilar «zerger» déyilidu.
このような繊細で、精巧な装飾品を作ることを仕事にする人々は「金細工師」と呼ばれる。
uyghurlar arisida zergerlik hüner-kespi uzaq tarixqa ige bolup, nahayiti tereqqiy qilghan.
ウイグル人の間で金細工の工芸は長い歴史があって、非常に発展した。
bolupmu qeshqer, xotende zergerlik kespi bir qeder keng omumlashqan bolup, ish türining köplüki, hünirining nepis we körkemliki bilen meshhur.
とりわけカシュガル、ホタンで金細工の仕事はかなり広く普及して、仕事の種類の多さ、技法の精巧さと美しさで有名である。
 zergerlik saymanliri ochaq, köyek, archa kömüri, demeran (ot püwdesh neychisi), bota=böte(altun éritish qachisi), jüptek, kilik (sim tartidighan eswab), bolqa, sendel, mankal (yumilaq zinnet buyum qélipi), ambur, danika, shora, zemchi=zemche, aq qum, chotka qatarliqlardin ibaret.
 金細工道具は、コンロ、ふいご、イトスギの木炭、デメラン(火吹き管)、るつぼ(金を熔かす容器)、ピンセット、キリック(針金を巻く道具)、金槌、鉄床、マンカル(丸い装飾品の型)、ペンチ、ホウ砂、アッケシソウ〔アルカリ原料〕、ミョウバン、白砂、ブラシなどである。
 uyghur zergerliri ishleydighan zinnet buyumlirining türi köp bolup, shah taji, xan taji (xénimlar), gül nusxa taj, böre, yolwas, bugha süriti chüshürülgen (baturlar taqaydighan) oyma taj, tope=töpeqadaq, yan qadaq, resim qadaq, soqa qadaq, anargüli qadaq, hoshuqche qadaq, yultuz qadaq (besh sho’ar depmu atilidu), bodilik zire, kucharche zire, mixwaliq zire, manta zire, sa’et nusxa zire we her xil sirghilar, on töt tashliq qongghuraq halqa, noghayche halqa, ay halqa, chéchek halqa, tolghumatolghimabilezük, gang bilezük, güllük bileyzük, quyma üzük, archa béghi üzük, gülsiz üzük, güllük üzük, chach asqu-chétiq, altun zenjir, médali’on qatarliq yüz xildin ashidu.
 ウイグルの金細工師が作る装飾品の種類は多く、王の冠、妃の冠(ご婦人たち)、花模様冠、オオカミ、トラ、シカの絵が描かれた(勇士たちが身に着ける)彫刻冠、トペ〔丸い帽子〕のアクセサリー、財布のアクセサリー、絵のアクセサリー、茶碗のアクセサリー、ザクロの花のアクセサリー、ホシュクチェ〔ドッパのストライプ模様〕のアクセサリー、星のアクセサリー(5スローガンとも呼ばれる)、荷役家畜型のイヤリング、クチャ人のイヤリング、mixwaliq〔語義不明〕イヤリング、マンタのイヤリング、時計型イヤリングや各種イヤドロップ、十四石のベル型イヤリング、タタール人のイヤリング、月のイヤリング、花のイヤリング、ねじれブレスレット、空洞のブレスレット、花模様のブレスレット、鋳造指輪、イトスギ模様指輪、無模様指輪、模様入り指輪、髪留め、金の鎖、ペンダントなど百種を上回る。
 ishlesh usul : altun éritish qazini (bota=böte) gha altunni sélip archa kömüri sélinghan ochaqqa qoyup köyek bilen ot tutashturidu.
 作り方:金を熔かす鍋(るつぼ)に金を入れてイトスギの炭が入れられたこんろに置いてふいごで火をつける。
ot chogh bolghanda köyekni toxtitip, demedan bilen püwdep altunni éritidu.
火が熾火になったらふいごを止めて、デメダン〔火吹き管、上ではdemeranで登場〕で吹いて金を熔かす。
qeleydin yasalghan nokeshni maylap qoyup nökche qilip soqup, uzartidu.
スズで作られた溝に油を塗って叩いて細長くして、引き伸ばす。
taj-qadaqqa éritilghen altunni yapilaqlap, qélipqa bésip ishleydu.
王冠の装飾を熔かされた金を平板にして、型に押して作る。
bilezükni nusxigha qarap tolghap yaki güllük qilip ishleydu.
ブレスレットをパターンにあわせてねじったり模様をつけて作る。
 zire – kilik bilen tartip sozup sim qilip, zire halqisi (oqi) we ichki egmilerni égip, enjür sheklide gül yasap otturisigha tériqtek késilgen altunni qoyup kepsherlep tutturidu.
 イヤリング――キリックで巻いて伸ばして針金にして、イヤリングのリング(輪)と中の湾曲部を曲げて、イチジクの形に飾りを作って、その中央に粟(アワ)のように切られた金を置いて溶接して固定する。
quyma üzük üzük qélipigha quyulidu.
鋳造指輪は指輪型に鋳込まれる。
güllük üzük archa béghi, gülsiz üzük qélipigha sélinip ikki béshini danika bilen tutturup köz qoyidu.
模様入り指輪はイトスギ模様、模様なし指輪は型に入れられて両端をホウ砂で固定させて宝石をはめ込む。
chach asqular qélipqa sélinip yasilidu.
髪留めは型に入れられて作られる。
yasalghan zinnet buyumlirini shora, zemche bilen chotkilap, perdaz qilip silghaytidu.
作られた装飾品をアッケシソウ、ミョウバンでブラッシングして、きれいに磨く。
andin qum sürüp julalatturidu.
それから砂を落として輝かせる。
zergerlermu shu usul bilen altunnila emes, kümüsh, mis, sériq tuch matériyal qilinghan zinnet buyumlirinimu yuqiriqigha oxshash yasaydu.
金細工師たちもその方法を金だけではなく、銀、銅、黄銅が素材にされた装飾品も上と同様に作る。
yasighan zinnet buyumlirining bezilirige yaqut, göher we her xil rengdiki ésil tashlardin köz qoyidu.
作った装飾品の一部に宝石、宝物や各種の色の貴重な石をはめ込む。

0 件のコメント:

コメントを投稿