2013年12月3日火曜日

サウナ--ウイグルの風俗習慣



hammam (uyghur orp-adetliri, p.104)
サウナ

 hammam dégen söz hazirqi zaman tilida parliq muncha dégendin ibaret.
 サウナという言葉は現代語で蒸気風呂と呼ばれる。
 uyghurlar owchiliq, charwichiliq bilen turmush kechürgen mezgillerde köprek taghliq dala, qarliq ormanlarda makanlashqan.
 ウイグル人は狩猟、牧畜によって生活していた時期に多く山野、雪林などに住んだ。
tash tizip ochaq yasap tamaq etken, qazandin tashqan su, tashqa chüshüp hor hasil qilghan, bu emeliyetke asasen, ular kéyin sheherliship déhqanchiliq qol hünerwenchilik bilen shughullanghandin kéyin, a’iliwi tash hammam yasap taziliq ishliri üchün ishletken.
石を積んでかまどを作って料理を作り、鍋からあふれた水が、石に落ちて蒸気を作り出した。この実践に基づき、彼らが後に定住化して農業、手工業に従事した後、家庭の石サウナを作って衛生のために用いた。
kéyinki soda tereqqiyati netijiside peyda qilinghan awat kocha bazarlarda bir qeder mukemmel hammamlarni sélip, ulugh karwan yolining qonaqliri, soda karwanliri, sayahetchilerning yuyunushigha imkan yaratqan we hammamdin ibaret bu taziliq mu’ekkilining jahangha tarqilishigha belgilik asas yaratqan.
後の商業の発展の結果としてもたらされた繁栄は街や市場でかなりよくできたサウナを作って、大きな隊商路の旅客、商隊、旅行者たちの入浴を可能にし、サウナすなわちこの衛生の守り神が世界に広がることに確かな基礎を作った。
 uyghur hammamliri bir kishilik yuyunush öyi we köp kishilik horlinish öyidin ibaret qurulmigha ige.
 ウイグルのサウナは一人分の浴室と多人数分の蒸し室という構成である。
uyghurlar ikkinchi bir kishi bar jayda yalingach yuyunushni edebsizlik hésablaydu.
ウイグル人は他の人がいる場所で裸で入浴することを非礼と見なす。
shunga ayrim öyde yuyunidu.
だから別の部屋で入浴する。
ayrim öyler qatar sélinghan bolup, hemme öyning üstidin su issitidighan qazangha tutashturulghan chaqchuq (sapal) nor ötidu.
各個室は並んで建てられていて、全ての部屋の上から水を温める鍋に、つなげられた磁器(陶器)の樋が通じる。
her bir öy üstide norning su chüshüsh töshüki bolup, uninggha bir tal shümek békitilgen bolidu.
各部屋の上に樋の水が落ちる穴があって、それに一個のホースが取り付けられている。
qazandin chiqqan su dawamliq nor ichide aylinip turidu, qaysi öy lazim qilmaq bolsa jümekni onggha buraydu.
鍋から出た水は連続的に樋の中で回っている。いずれかの部屋で必要になったら、栓を右に回す。
nordiki su jümek arqiliq chüshidu.
樋の水は栓を通って落ちる。
solgha burighanda jümek aghiz norgha taqilip su toxtaydu, su bilen bedenni bir qeder yuyup bolghanlar aldi-arqisini löngge bilen yögep horlinish öyige chiqidu.
左に回すと栓の口は樋に対して閉まって水は止まる。水で身体をすっかり洗ってしまった人たちは前後をタオルで包んで蒸し部屋に行く。
horlinish öyi chong sélinighan bolup, orunduq we kariwatlar qoyulghan bolup, otturisida tash qizitish supisi bolidu.
蒸し部屋は大きく作られていて、椅子とベッドが置かれていて、中央に石加熱台がある。
supining asti ochaq bolup, qalighan ot tashni issitidu.
台の下はストーブがあって、燃える炎が石を熱する。
tütüni ochaq astidin chiqip kétidu, tash qiziqi öyni yuqiri hararette qizitip kishiler bedinini terlitip kir yumshitidu.
その煙はストーブの下から出てしまい、石の熱は部屋を高温に熱して人々は身体を発汗させて垢を柔らかくする。
köp hallarda tashqa su sépip nemlik hor peyda qilidu.
多くの場合石に水を振りかけて湿った蒸気を生じさせる。
buning bilen terlesh yuqiri derijige chiqip kirler özlükidin yumshaydu.
これによって発汗が高水準に進んで垢は自然に柔らかくなる。
horlinish öyide besh yüz yetmish üch, xatemchilar (bedenni sürtüp qoyghuchilar) bolidu.
蒸し部屋には573人、仕上げ人(身体をこすってあげる人々)がいる。
xalighanlarning bedenlirini sürtüp mulazimet qilidu.
希望者の身体をこすってサービスする。
horlinip bolghanlar qayta yuyunup chiqidu.
蒸し上がった人々は再び体を洗って出る。
uyghur jem’iyitide er-ayal hammamliri ayrim tesis qilinghan.
ウイグル社会で男女のサウナは別々に建てられた。
uyghur hammamliri téz kir chiqirish, beden yenggillitish, soghuqtin saqlash, ustixan aghriqlirigha dawa bolush xususiyitige ige.
ウイグルのサウナには速く垢を落とす、身体を和らげる、寒さから守る、骨の病気に治療効果がある、という特徴がある。
yerlik shekilde yasalghan mundaq hammamlar hazir zamaniwi munchilargha özgergen bolsimu, lékin uning eyni tarixiy dewrlerdiki rolini untumasliqimiz kérek.
現地の様式で作られたこのようなサウナは近代的風呂に変化しても、その初めの歴史的時代の役割を忘れないことが私たちには必要である。
 hammamlarning tarixiy tereqqiyatigha a’it se’idiye sulalisining (1533-1559) abduréshitxan sultanliqi dewride yézilghan bir yazma yadnamida :
 サウナの歴史的発展に関してサイード朝〔ヤルカンド・ハン国のことらしい〕のアブドゥレシトハン・スルタンの時代(1533-1559)に書かれたある碑文に:
«besh yüz seksen besh mehelle meschiti, töt yüz ottuz yette hammam, bir ming alte yüz toqsan mektepxana, besh yüz yetmish üch medris (yuqiri bilim yurti), bir ming yette yüz ottuz alte karwan sariyi (qisqartildi)» barliqi yézilghan.
585のマハッラのモスク、437のサウナ、1690の教室〔or塾〕、573のマドラサ(上級教育機関)、1736の隊商宿……(略)」の存在が書かれていた。
 ching sulalisi hökümranliqidin kéyin bu xil medeniy esliheler weyran qilinip gulax (kül xana)qa aylanghan, kéyinki waqitta uyghurlar bir kishiliktin yuyunush öyi yasap serrap dep atighan.
 清朝統治以降この種の文化的設備は廃れて灰落とし(灰溜め)に転じ、後の時代にウイグル人は一人浴室を作ってセラップ〔両替商と同音〕と呼んだ。
uninggha chélek tapalmighanlar koza, qapaq bilen su ésip yuyunush öyini berpa qilghan, shu künlerde turubilashqan serraplar muncha dégen nam bilen ishqa kirishti.
それ〔灰落としのこと、一種のサウナストーブ〕に手桶〔で、手桶を〕見つけられない人々は陶製の瓶やヒョウタンで水をかけて浴室を作り出した。
uyghurlarda yuyunush aditi, er-ayal birlikte yuyunush men’i qilinghan we meyli erler yaki ayallar birlikte yalingach yuyunush nomus dep bilidu.
ウイグル人の間の入浴の習慣では、男女混浴を禁止し、男同士でも女同士でも一緒に裸で入浴することは恥だと信じる。
adette uyghurlar taziliq üchün we er-ayal munasiwettin kéyin yuyunidu.
一般にウイグル人は清潔のため、そして男女関係の後に身体を洗う。
herqandaq hammam, serraplarda jinsiy eza moylirini élish eswabi bolidu.
どんなサウナ、セラップにも陰毛を除去する〔剃る〕道具がある。
jinsiy eza moyliri tazlinidu.
陰毛は除去される。