2013年5月1日水曜日

銅鍛冶--ウイグルの工芸習慣



miskerlik (uyghur orp-adetliri, p.84)
銅鍛冶
 uyghur miskerlik sen’itining tarixi nahayiti uzun bolup, mis, tuch, alyumin, qoghushun, sink qatarliq yumshaq jisim tipidiki érishchanliqi küchlük métallardin a’ile saymanliri, güzel-sen’et buyumliri, zibuzinnet buyumliri ishlep memliket ichi-sirtida dangq chiqirip kelgen.
 ウイグルの銅鍛冶技術の歴史は非常に長く、銅、青銅、アルミニウム、鉛、亜鉛など柔らかい物性の融解しやすい金属から家庭用品、美術工芸品、装身具を作って国内外で有名になってきた。
 miskerlik saymanliri : bolqa-sendel, ochaq, köyek, kömür, ot pödigüch, chasa bolqa, keke bolqa, bazghan, qismaq qacha, tüz qacha, serkul, chaq (silghaytish chaqi), her xil ékek, aq qum, qizil qum, nöshüdür, kepsher, danika, daghmal we böta=böte(mis, alyumin éritidighan sayman) qatarliqlar.
 銅鍛冶の器具:鉄床、コンロ、ふいご、炭、ot pödigüch〔語義不明〕、四角槌、斧槌、鍛造ハンマー、クランプ皿、平皿、serkul〔語義不明〕、砥石車(研磨車)、各種やすり、白砂、赤砂、塩化アンモニウム〔銅はこの溶液に溶ける〕、溶接、ホウ砂〔溶接用ホウ砂?〕、焼きごて、るつぼ(銅、アルミニウムを溶かす器具)など。
 ishleydighan buyumliri : aptuwa, chilapcha, chögün, manta qazini, mis qazan, mis dash qazan, jünbül=jümbül, légen, kepkür, cheynek, mis chine-piyale, jam qatarliq nechche xil a’ile saymanliri, koldurma, zenjir, at égeri, harwa jabduqliri, ishik-derwaza zinnet buyumliri, chach asqu, üzük, bilezük, chaza, taj, qadaq, soqma, quyma heykel, basma herpliri, tamgha, dachen pul we bashqa quyma buyumlar bolup töt yüz seksen xildin artuq buyum ishlep chiqiridu.
 作る物:水差し、洗面器、やかん、マンタ鍋、銅鍋、銅大鍋、蒸し皿、大皿、フライ返し、チャイネック〔=ティーポット〕、碗皿、カップなど数種の家庭用品、〔ラクダやウマなどに付ける〕鈴、鎖、馬の鞍、引き具〔ハーネス〕、門の装飾品、ヘアピン、リング、ブレスレット、ヘアバンド、王冠、帽子の装飾、鍛造・鋳造像、印刷の文字、印章、貨幣やその他の鋳造品があって、480種余りの物を作り出す。
 ishlesh usuli : métalni xam, pishshiq dep ikkige ayriydu.
 作り方:金属を生、熟という二つに分ける。
miskerlik en’eniside éritishni aldinqi orungha qoyidu.
銅鍛冶の伝統で溶かし方を前の位置に置く。
éritish muwapiq, ölchemlik bolmisa, soqqanda qasiraq köp chiqip kétip qalidu yaki bolqa tegkende yérilip, uwilip kétidu.
溶かし方が適切で、標準的でなければ、叩いたときに鱗がたくさん出てしまうか、槌で叩いたとき割れて、砕けてしまう。
 métal yaxshi érigendin kéyin yasimaqchi bolghan saymanning her bir böleklirige kétidighan matériyalni parchilap ayrim soqidu.
金属が良く溶けたら作ろうとする物の各部分に要する金属を切り分けて別々にたたく。
mesilen, aptuwa, chögünlerning chepchiki, qorsaq, jogha, tutqa, kanay, qapqaq, taj qatarliq bölekliri ölchemlik yasilip bolghandin kéyin, kepsherlinip bir-birige kirishtürülidu.
たとえば、水差し、やかんなどの底、胴、注ぎ口、持ち手、ラッパ、ふた、王冠などの成分が標準的に作られてから、溶接されて互いに組み合わされる。
kepsherlinip pütken sayman chaqqa tutup silghaydilidu.
溶接されて完成した物が砥石車に当てて研磨される。
andin qizil bolsa qizil qum, aq bolsa aq qum sürüp perdaz béridu.
それから赤ければ赤砂、白ければ白砂で磨いてつやを出す。
 tuch saymanlargha bolsa qizil qumgha zenjiwil arilashturup sürülidu.
 青銅の物に対しては赤砂にショウガを加えて磨かれる。
buning bilen tuch sériq we qizil reng alidu.
これによって青銅は黄色と赤色を帯びる。
andin kigiz sürüp silghaytidu.
それからフェルトでこすって研磨する。
netijide tuch altun rengge kiridu.
その結果青銅は金色になる。
 miskerlikte, chaq we ékekte uwalghan qirindilarmu israp qilinmaydu. 
 銅鍛冶で、砥石車とやすりで削られた削りくずも無駄にされない。
uni yighip, éritip yene ishlitidu. 
それを集めて、溶かしてまた使う。
miskerchilik qeshqer shehiride nahayiti tereqqiy tapqan.
銅鍛冶はカシュガル市で非常に発達した。

0 件のコメント:

コメントを投稿