2013年5月10日金曜日

鋳造業--ウイグルの工芸習慣



quymichiliq (uyghur orp-adetliri, p.86)
鋳造業
 uyghurlar miladidin xéli burunla, tömür, mis, altun, kümüsh tawlap uningdin ishlepchiqirish qoralliri we turmush buyumliri ishlep chiqqan we quymichiliq kespini bashliwetken.
 ウイグル人は西暦紀元のかなり前に、鉄、銅、金、銀を精製して、それから生産用具と生活用品を作り出し、鋳造の仕事を生み出した。
 uyghurlarda quymichiliqning türi nahayiti köp, ishlep chiqarghan nersiliri ölchemlik we süpetlik.
 ウイグル人には鋳造業の種類は非常に多く、作り出すものは均質で高品質である。
uyghur ustilar qazan, dangqan, tawa, sapan, mesh, harwa qazini, harwazixcha we her xil qongghuraq qatarliq turmush we déhqanchiliq, qatnash we bashqa sahelerdiki saymanlarni quyup chiqiridu.
ウイグルの職人は丸底鍋、ダンカン〔鼎〕、平底鍋、犂、メッシ〔火鉢〕、車輪の軸受、車軸や各種のベルなど生活と農作業、移動とその他の分野の道具を鋳造して作る。
 quymichiliqning matériyali chöyün=choyundin ibaret.
 鋳造業の材料は銑鉄である。
quymichiliq saymanliri ochaq, kömür, köyek, qisqach, bolqa, bazghan, choyun éritidighan bota=böte we qumdin ibaret.
鋳造業の道具はこんろ、石炭、木炭、やっとこ、金槌、鍛造ハンマー、銑鉄を熔かするつぼと砂である。

丸底鍋(qazan) 
http://www.kokozen.com/dx2/forum.php?mod=viewthread&tid=19767より

鼎(dangqan) 
http://www.kroran.net/bbs/thread-6032-1-1.html より


平底鍋(tawa、"uyghurche-xenzuche lughet"より)

 ishlesh usuli :
 作り方:
 uyghur quymichiliri aldi bilen matériyal tallaydu.
 ウイグルの鋳物職人はまず材料を選ぶ。
choyungha tömür, mis, qeley qatarliq herqandaq gheyriy métal arilashmasliqi shert.
銑鉄には鉄、銅、スズなどいかなる異なる金属も混ざらないことが必要である。
tömür arilishipla qalsa quyulghan sayman yérilip kétidu yaki quyghuche térilip kétidu.
鉄が混ざってしまうと鋳込まれた器具が割れてしまうか鋳込むまでに巣が入ってしまう。
yene uyghur ustilar rodidin élinghan péti ishlitilmigen choyunni xam choyun dep hésablaydu.
さらにウイグルの職人たちは鉱石から得られた速く動かない〔流れの悪いということか〕銑鉄を生銑鉄と見なす。
ishlitilgen (sayman yasalghan) choyunni pishshiq choyun hésablaydu.
使われた(器具に作られた)〔つまり屑鉄由来の〕銑鉄を熟銑鉄と見なす。
ular xam choyun alghanda éritishke diqqet qilidu.
彼らは生銑鉄を得たときは熔解に注意する。
éritishte héchqandaq mesile körülmigende andin ishlitidu.
熔解でなにも問題が見られなかったら使う。
 quymichiliq kespi asasen éritish, quyush, qélip qilip yasashtin ibaret bolup, éritish yaxshi bolsa quyush ong’ushluq bolidu.
 鋳造の仕事は基本的に熔解、鋳込み、型作りから成っていて、熔解が良ければ鋳込みはスムースである。
qélip yérilmaydu. quyulghan matériyalning süpiti, tekshilikige kapaletlik qilghili bolidu.
型は割れない。注がれた材料の品質、バランスを保証することができる。
 qélip yasash : quymichiliq qélipi qumdin yasilidu, quymaqchi bolghan herqandaq nersining ich we tash qélipi bolidu.
 型作り:鋳造の型は砂から作られる。鋳込もうとするいかなる物の内側と外側の型もそうである。
mesilen, qazan quyghanda, quymaqchi bolghan qazan ölchimide gümbez yasap ich qélipni püttüridu, andin tash qélip yasaydu, tash qélipning choqqisi dachendek töshük bolidu, éritilgen choyun ashu töshüktin quyulidu.
例えば、丸底鍋を鋳込むとき、鋳込もうとする鍋の規格によってドームを作って内型を完成させ、それから外型を作り、外型の頂にコインのような穴を開け、熔けた銑鉄がその穴から注がれる。
choyun quyulup minut ötmey qatidu, bu chaghda, quyush aghzida peyda bolghan emchekni uzup=üzüp chüshürüwétip qiziq waqtida silghaytidu.
銑鉄が注がれて一分たたないうちに固まる。この時、鋳込み口にできた乳頭を切り落として熱いうちに削る。
qazan quliqi, dangqan puti bar jaylargha qélip yasighanda put, qulaq orni quyup qoyidu.
丸底鍋の耳〔取っ手のこと〕、ダンカンの足がある場所に型を作るときは足、耳の場所に注ぎ入れる。
 quymichiliq kespide buzulghan choyun matériyali qayta éritilip quyulidu.
 鋳造の仕事で壊れた銑鉄材料は再び溶かして鋳込まれる。
 uyghur quymichiliqining alahidiliki, sap choyun bolushi bilen qazan qusmayduqismaydu?, ashqa is ketmeydu, tamaq temlik bolidu.
 ウイグルの鋳造業の特徴は、純粋な銑鉄であることによって丸底鍋は吐かず〔へこまず?〕、食べ物は焦げず、料理がおいしくなることである。
déhqanchiliq we bashqa ishlepchiqirish saymanliriningmu süpiti yaxshi, özi chidamliq bolidu.
農作業やその他の生産用具の品質も良く、耐久性がある。
bu xil yerlik usuldiki en’eniwi quymichiliq hüner-kesip taki hazirghiche dawamliship kelmekte.
この種の地場製法の伝統的な鋳造工芸仕事は今日まで続いて来ている。

0 件のコメント:

コメントを投稿