2015年1月20日火曜日

母なるふるさと(15)



Zordun sabirning tarix romani ana yurt.38ページ下から2行目)
 -- bilimen, bizning bughdaydin yaxshi dédimghu! – dédi bay elem bilen,
 「知ってるよ、うちの小麦よりいいと言っただろう!」とバイは怒って言った
-- zighiringmu yaxshikina, alte-yette xodin zighir alisen, déwidimghu, bu yil qish sheherge kirme, sen bolmisang meshrep qizimaydiken.
「おまえのゴマもいいな、〔播種1ホあたり〕6、7ホゴマを収穫するだろうと言ったはずだ、今年の冬は町に行くな、おまえがいなければマシュラップは盛(も)り上がらない。
qara, axshamqi meshrepni senla qizitting! –
見ろ、ゆうべのマシュラップはおまえが盛り上げたんだ!」
«axsham» sözini tolimu azab bilen tilgha aldi muxterbay, chünki uning xiyalidin, quliqining yénidin ziyawudunning awazi, reyhanning naz bilen éytqan :
「ゆうべ」という言葉を非常に苦しそうにムフテルバイが言ったのは、彼の記憶から、耳からズィヤウドゥンの声、レイハンがいちゃついて言った:
«baturum, padishahim …» dégendek medhiyiliri téxiche néri ketmigen.
「私の勇士、私の王様……」といった称賛の言葉がまだ離れなかったからだ。
u chishlirini ghuchurlitip turup : «sen qanjuqqa bir tétimisam!» dep qesem ichkenidi.
彼は歯ぎしりしながら:「おまえを、雌犬を一度味見してみないと!」と毒づいた。
mehellide héchbir xotun uning telipini ret qilghan emes, héchbir ayal uni «qawan» dep tillighan, reswalarche uninggha öz érini köz-köz qilghan emes.
マハッラでは他のどの女も彼の要求を拒否せず、どの女も彼を「ブタ」と罵しったり、みだらな言葉で彼に自分の夫を誇らなかった。
muxterbay bu intiqamni almay qoymaydu.
ムフテルバイはこの憎しみを晴らさずに置かない。
uni bu yil sheherge kirgüzmisila reyhangha özini körsitidu.
彼を今年町に行かせないでレイハンを奪い取る。
 -- sheherge kirmisem bolmaydu! –dédi ziyawudun tersaliq bilen,
 「町に行かないわけにはいかない!」とズィヤウドゥンは強情に言った、
-- öyni sanga bérey, qazaqliring mal qishlatsun, nurini oqutimen aka, jan ketsimu bu balini puxadin chiqquche oqutimen.
「家をあんたに貸すよ、あんたのカザフ人たちが家畜に冬を越させるように。ヌリに勉強させるんだ兄さん、死んでもあの子を存分に勉強させるんだ。
körüp turmisa anisi chidimaydu, menmu shu!
見ていなかったらあの子の母親は耐えられない、おれもそうだ!」
 -- hey sarang, maqul de deymen.
 「おいばか野郎、わかったと言えと言ってるんだ。
bu yil munu resilikler bilen yüzbégilik talishidighan gep!
今年ここのロシア人たちと百戸長の役(やく)を取り合うんだ!
mingbégilikni abdumer qashqaliqqa tartquzup qoyup qasim mirab, sidir shangyo, musa shangyo, tursun yüzbéshilarning béshi chüshüp ketti.
千戸長の役をカシカリックのアブドゥメルに取られて灌漑管理人のカスィム、郷約のスィディル、郷約のムーサ、百戸長のトルスン達はがっかりしてしまった。
tartiwalmisaq bolmaydu. resilikler, qashqaliqlar yerlirimizni igilep boldi.
〔役を〕引き受けないわけにはいかない。ロシア人とカシカリックがおれたちの土地を奪ってしまったんだから。
bilidighansen, séning bowang, méning dadam mushu tönggirekning xojisi idi.
知っているのか、おまえの祖父、おれの父はこの一帯の首領(しゅりょう)だったんだぞ。
séning bilen méning üch-töt ming xodin yérimiz bolmay, némidep yetmish-seksen, ottuz-qiriq xodin yérimiz bolidiken?
おまえとおれの土地は3-4千ホではなくて、なぜ70803040ホになったんだ?
méning seksen, séning qiriq xo.
おれの80ホ、おまえの40ホ。
biz ghazi haji, hidilsha haji, nédirsha bayning tuxumi turup, shunchilik yerge xojayin.
おれたちはガズィ・ハジ、ヒディルシャ・ハジ、ネディルシャ・バイの血統だが、小さな土地の所有者だ。
abdumer qashqaliq, sétiwaldi tülkidek resilikler yüz xo, toqsan xo yerning xojayini.
カシカリックのアブドゥメル、キツネのセティワルディのようなロシア人は100ホ、90ホの土地の所有者だ。
on qoru qoy, on nechche malay, nechche xotun, hökümet tamghisi shularning qolida téxi.
10群の羊、10数人の下僕(げぼく)、数人の妻、その上政府の印章まで奴らの手の中だ。
ular nedin aldi? bizdin tartiwaldi, buliwaldi, aldiwaldi.
奴らはどこから手に入れた? おれたちから奪い、盗み、手に入れたんだ。
galwang taranchilar bir tal yingnige ikki putluq yerni, bir kések chaygha bir tüp qariyaghachni, bir tal lobugha bir qoyni tégishiwerdi.
間抜けなタランチは一本の針を2プット〔1プットは16.38㎏〕〔分の種をまく広さ〕の土地に、一個の磚茶(たんちゃ)を一本のニレに、一本のダイコンを一匹の羊に交換してやった。
mana emdi ular xojayin, biz qul.
今じゃ奴らが主人で、おれたちは奴隷だ。
way anangni, ularning kérilip ketkinini téxi!
くそったれ、全く奴らののさばりようときたら!」
 -- bu dégenliring rast. bizning yérimiz bilen kökligen-de, ular.
「それは確かだ。おれたちの土地によって繁栄したんだ、彼らは」。
 -- qoyup berseng xotun-qizliringnimu tartiwalidu.
 「好きなようにさせたらおれたちの妻と娘も奪われるぞ。
qashqaliq dégen bir qariyaghach, bir tüpi bir yilda ming tüp bolidu.
カシカリックは一本のニレのように、一本が一年で千本になる。
resilik dégining sériqyögey, peyda bolsa hemmige chirmishidu.
ロシア人はネナシカズラのように、伸びたら何にでも巻きつく。
ketme, ziyek, qishiche ular bilen yaqilishimiz〔=yaqlashmiz?〕 téxi!
行くな、ズィエク、そして冬の間奴らと張り合おう!」
 muxterbay axir ziyawudungha héliqi bir qoziliq qoygha ikki paqlan qoshup bérishke wede qilip, uni bu yil sheherge köchüp kirmeske maqul qildi.
 ムフテルバイはとうとうズィヤウドゥンにあの一匹の子連れ羊に〔さらに〕2匹の子羊を付けてやると約束して、彼に今年、町に引っ越さないことに同意させた。
muxterbayning déyishiche : bu yil qish taranchi baylirining meshripini muxterbayning öyidin bashlarmish.
ムフテルバイの話では:今年の冬タランチの金持ちたちのマシュラップはムフテルバイの家から始まることになっているらしい
muxterbay malaylirini taghqa chiqirip, tonush qazaqlirigha qishliq qimiz üchün üch biye teyyarlashni buyruptu.
ムフテルバイは下僕たちを山に登らせて、知り合いのカザフ人に冬の馬乳酒(ばにゅうしゅ)のために三頭の牝馬(ひんば)を用意するように指示したそうだ。
tul biyidin birni, rasa sémiz taydin birni qishliq soqumgha ataptek, sheherdin sazchi-chaqchaqchilarni achiqip qishiche baqqudek.
未経産馬(みけいさんば)の中から一頭を、よく肥えた仔馬(こうま)の中から一頭を特に冬の冷凍肉にするつもりのようだ、町から楽器奏者とコメディアンを連れてきて冬の間中(あいだじゅう)面倒(めんどう)を見るようだ。
hékimbeg ghojamni birinchi meshrepke teklip qilip qasim mirab bilen aldigha kirgüdek.
ヘキムベグ・ゴジャを最初のマシュラップに招待(しょうたい)して、カスィム・ミラブと一緒に謁見(えっけん)or見物するようだ。
ghojamgha ziyawudunni alahide tonushturup uning tunggan qach-qachta oruslar bilen chiqiship tungganlarni qoghlashta xizmet körsetkenliki,
ゴジャにズィヤウドゥンを特別に紹介して彼がトンガンの隠れ家(かくれが)にロシア人と一緒に行ってトンガンたちを追い払う手柄(てがら)を立てたこと、
oghlaqchi, chélishchi, naxshichi, dapchi we ormichi ikenliki,
ブズカシ選手、力士、歌手、ダップ奏者そして刈り手であること
uning oghli nurining sheherde oqup dangq chiqarghanliqini birmubir sözligüdek.
彼の息子ヌリが町で勉強して有名になったことを逐一(ちくいち)話すらしい。
ziyawudun étizdin bügünkidek xushal qaytmighan.
ズィヤウドゥンは畑から今日ほど楽しく戻ったことはない。
u kechqurun boz étigha bir türmel qashqa bédini artip, bédining üstide singar yan olturup orghaqni dap qilip,
彼は夕方葦毛馬(あしげうま)に一束のシナガワハギ〔飼料?〕を積んで、シナガワハギの上に横に座って鎌(かま)をダップにして、
yette awushning ewjige warqirap mehellige kirip keldi.
イェッテ・アウッシ〔イリ地方のタランチの間でダップの演奏付きで唱えられる民謡〕の頂点まで叫んでマハッラに入って来た。
u qingghir yaqiliq aq mata könglikining yaqisini échiwetken, yirtiq malixiyini közige kiyip, renggi untulghan kir doppisini keynidin chiqirip qoyghan, téxi quliqigha étiz gülliridin qisiwalghanidi.
彼は丸襟の白い粗布(あらぬの)のシャツの襟を開いて、ぼろぼろの〔キルギス風〕フェルト帽(ぼう)を目深(まぶか)にかぶって、色が分からなくなるほど汚れたドッパを後ろからはみ出(だ)させて、その上、耳に野の花を挿していた。
u meschitning aldidin ötkende, meschit aldidiki qéri qariyaghachqa yölinip olturushqan jama’et uninggha nepret bilen qarashti.
彼が礼拝所の前を過ぎる時に、礼拝所の前の古いニレにもたれて座っていた人々が彼に軽蔑のまなざしを向けた。
 -- ziyek baxshi, roza-ramzanda némige karkiraysen, rozang buzulmamdu, hey shelik? – dédi axshamqi meshrepke narazi bolghan mira «qazi» qollirini shiltip.
 「魔術師のズィエク、断食のラマダンに何でげっぷをしてるんだ、ラマダンを破ったんじゃないのか、おい、都会人〔冬場町に出稼ぎに行くことを皮肉って言った〕?」と昨晩のマシュラップに不満だったミラ「法官」が両手を振り回して言った。
 -- qazaren! – dédi mehelle imami uninggha egiship ziyawudunni eyiblep, -- ziyawudun roza tutmaydu, zogha qopmaydu, iptar qilmaydu, meschitkimu darimaydu, imani suyuq bu yétimning!
 「もしも!」とマハッラのイマムが彼につられてズィヤウドゥンを非難して言った「ズィヤウドゥンが〔ラマダン月に〕断食をせず、夜明け前に食べてしまわず、イプタル〔日が暮れてからの会食〕を行わず、礼拝所にも足を踏み入れないのなら、このみなしごの信仰が薄まったということだ!」
 ziyawudun chonglarning gépige xapa bolmidi.
 ズィヤウドゥンは老人たちの言葉に怒らなかった。
u attin sekrep chüshüp köpchilikke salam berdi we atning chulwurini tégige bésip daq yerde tizlinip olturdi :
彼は馬から飛び降りてみんなに挨拶して、馬の手綱を下にして空いている場所に膝をついて座った:
 -- bendichilik, dégenliri rast, singip ketken xuy, naxsha éytmay yürelmeydikenmen.
 「恐れ多い、あなた方の言葉は本当だ、癖(くせ)になってしまって、歌を歌わないでいることができません。
rast, xudaning üch perhizini yaxshi ada qilalmaywatimen.
確かに、神の三つの戒律をしっかり果たすことができていません。
emma, iman bilen öshre-zakatni untumidim.
けれども信仰と宗教税〔収穫の40分の一を貧乏な人にあげること〕を忘れたことはありません。」
 -- rast, -- dédi imam derhalla, -- bughday cheshlise bash burnini öshrige wexpe séngigha tökidu.
 「確かに」とイマムはすぐに言った「小麦を収穫したら最初のを宗教に、ワクフ倉庫に入れる。
qoli ochuq yétim bu.
気前がいいやつだ、こいつは。
zaratgahliqning yénidiki ikki put yerni wexpige bériwetti téxi.
墓地の脇の2プット〔16.38×2kg〕の土地までワクフに提供してしまった。」 
 -- bir xoluq yer, -- dep tüzetti ziyawudun, -- chighirtmaqliqmu ikki put kélidu, imam’axunum.
 「1ホ〔50リットル〕の土地です〔種子小麦50リットルの重量は33キロより少ないと思われる。ズィエクが正直者であることの表れか。〕」とズィヤウドゥンが訂正して言った「アヤメの沢にも2プットあります、イマム・アフン。」
41ページ末尾)

0 件のコメント:

コメントを投稿