2015年2月24日火曜日

母なるふるさと(17)

Zordun sabirning tarix romani ana yurt.


45ページ)
 orma bashlandi.
 収穫が始まった。
 bu chaghda yéza kochilirida mozaylardin bashqa janliq körünmeydu.
この時期は村の通りに子牛の他の生き物は見えない。
ayallar qapaqlirigha etkenchaylirini toshquzup,
女たちはヒョウタンにミルクティーを満たして、
qil xurjunining ikki péyini chay, nan chiniler bilen toldurup,
ウールのフルジュン〔振り分けの肩掛け袋〕の二つの足〔=袋〕を茶、ナン、食器で満杯にして、
yalang ayagh putliri bilen qiziq yerni gürsülditip dessep étizgha yügürüshidu.
裸足で熱い土をドスンドスンと踏んで農地に駆けつける。
ushshaq balilarmu dadilirining orma orushigha zoqlinip bash térip, at yötkep, baghliq toshup, étizlarda yürüshidu.
小さな子供たちも父親の収穫作業に興奮して落穂を拾い集めて、馬を引いて、縄(なわ)を運んで、農地に付いて行く。
bundaq chaghlarda mehellide xorazlar jimjitliqni medhiyileshkendek bes-bes bilen chillashsa,
このような時期にマハッラで雄鶏たちが静寂を賛美するかのように競って鳴けば、
téreklerning tüp shaxlirini égip qonuwalghan qaghilar goya omumiy xor orundishiwatqandek qaqildiship pesil güzellikige hösn qoshidu.
ポプラの枝を曲げて止まったカラスたちはまるでみんなで合唱しているかのようにカーカーと鳴いて季節の美しさに趣(おもむき)を添える。
küz peslidiki toqchiliq, awatchiliq, memurchiliq ene shundaq shekillengen oxshaydu.
秋の季節の豊かさ、活況、繁栄がこのように来たようだ。
yigirme toqquz öylük ikki topqa bölüngen.
二十九戸の家(いえ)が2つのグループに分かれた。
ular lapqutliship, sol tartip orma orushidu.
彼らは共同作業をして、列になって並んで収穫する。 
bir xo bughdaygha üch gung ketse ziyawudunning bughdiyigha on besh gung kétidu, béghi bilen yigirme gunggha yétip baridu.
1ホの小麦に3人日(にんび)の働き手が必要であれば、ズィヤウドゥンの小麦には15人日必要だ、束にするのと合わせて20人日に達する。
démek, bughdiyini «yighiwélish» üchün ziyawudun toptikilerge yigirme kün orma orushup bérishi kérek.
つまり、小麦を「収穫」するためにズィヤウドゥンは「まき」〔=同族集団〕の人々のために20日間収穫してあげなくてはならない。
biraq, u mushu orghaq sélishida ikki-üch ademning ormisini oruydu, qarang, uning solimu hemmidin keng, ünchisimu=önchisimu chong, orghaq sélishi téz hem pakiz.
しかし、彼はこの刈り入れに2、3人分を収穫する、見よ、彼の列は最も広く、彼の刈穂(かりほ)も大きく、刈り入れも早くてきれいだ。
uning alghan soli ikki yénidikining solini qoshsimu ularningkidin chong.
彼が刈り取った列は両隣の列を足したより大きい。
u chatlirini kérip, ong qolidiki ittik orghaqning yénigha sol qol barmaqliridiki oymaqlirini «taq-taq» tegküzüp orghaq salsa kishining zoqi qozghilidu.
彼が大股で、右手のよく切れる鎌の縁(ふち)に左手の指の指ぬき〔形状不明〕を「トントン」と当てて刈り取ると他の人が喜ぶ。
töt ormichining béghini baghlisa bir gung ötküzeleydighan baghchi ziyawudundek ikki ormichining ünchisini=önchisini aranla ülgürtüp baghliyalisa kérek.
4人の刈り手の刈穂を束ねることができる束ね手は、ズィヤウドゥンのような刈り手なら2人の刈穂を束ねるのが精(せい)いっぱいに違いない。
ziyawudunning üch ünchisila bir bagh kélidiken emesmu!
ズィヤウドゥンのは3つの刈穂だけで一つの束になるじゃないか!
yerge emdila yoruq chüshkende, étizgha bérip etigenlik chayghiche bir sol échiwétidighan bu yash mehelle topi xillanghan ormichilardin qurulghan.
大地にちょっと光が射したころ、畑に行って朝食までに一列取り入れるこのマハッラの若い一団は選ばれた刈り手で構成される。
ular chüshte kün qayrilghuche bagh sayiside uxliwalidu, péshinlik chaydin kéyin yene étizgha mangidu.
彼らは昼に日が〔一番高くまで昇って〕下り始めるまで果樹の木陰で寝る。昼食〔直訳するとアスルの茶、アスルとは影が自分の身長と同じになってから日没までの間に行う礼拝〕の後にまた畑に行く。
kechqurunluqi orma naxshisi bashlinidu, bu chaghda orma awumaydu, naxsha ewjige chiqidu.
夕方に収穫の歌が始まり、この頃に収穫は増えない〔=少し手が遅くなる〕が、歌は最高潮に達する。
«altunum» ni ziyawudundek toluq, mungluq we yuqiri awazda éytalaydighan héchkim yoq …
「アルトゥヌム〔私の黄金の意。恋人の女性を賛美する歌〕」をズィヤウドゥンのように豊かで、美しく、高い声で歌える人は他にいない…
 ziyawudunning ikkinchi oghli emdila on birdin ashqan bera dadisining keynidin bagh baghlap yürüp shundaq oylaytti :
 ズィヤウドゥンの二番目の息子、11歳を過ぎたばかりのベラは父親の後から束ね続けて、次のように思っていた。
«dadam ikkimiz ikki gung ötküzüwatimiz.
「父さんと二人で2人分やっている。
ögünlükke bizning bughdaygha chüshimiz, ikki kündila orulup baghlinip bolidu.
明後日(あさって)僕たちの小麦に取り掛かれば、2日だけで刈り取れて、束ねられてしまう。
bu topning bughdayi tügigüche bizning yene on ikki gungimiz ashidiken.
この畑の小麦が片付くまでに僕たちはまだ12人日残っている。
bu on ikki gunggha birining üch xo bughdiyini boliwalsam bir xo yerge bir xo bughday béridu.
この12人日に僕が3ホの小麦を束ねられるとすると、1ホの土地に対して1ホの小麦をくれる。〔平均労働より多くやるから早く終わって、残りの労働日を売るという事〕
üch xo bughdayni satsam üch yüz ming tengge, yaq, üch yüz on besh ming tengge bolidu.
僕が3ホの小麦を売ったら、300,000銭(せん)、いや、315,000銭になる。
 bir meskap ötük, shim-tujurka, qulaqcha kélidu.
1足(そく)のシボ革〔しわ模様の付いた革〕のブーツ、ズボン、チュニック〔ダブルの立て襟の上着〕、毛皮の帽子が買える。
ashqinini akamgha bersem xushal bolup müremge urup, yaman kökinek, dep qoyidu-de …»
残りを兄さんにあげたら喜んで、僕の肩をたたいて、『すごいぞハヤブサ』と言ってくれるよ…」
uning shérin xiyali shundaq axirlashti.
彼の甘い夢はこのように終わった。
u tuyuqsiz dadisining awazini anglip xiyaldin segidi :
彼は不意に父親の声を聴いて夢から醒(さ)めた。
 -- bera balam, mang, atni yötkiwet, qara, chiwinqap ot yémey turidu.
 「ベラ、行け、馬を移せ、見ろ、ハエを追い払っていて草を食わない。」
 bera baghliqni bélidin chaqqanliq bilen sughuruwélip yerge tashlap, dadisining ünchilirini baghliq üstige ikki bashliq qilip qoydi-de,
 ベラは草の縄(なわ)を腰から素早く抜いて地面にほおって、父の刈穂を縄で二重巻(まき)にして、
yaghaq téridin tizlaq ésilghan ong tizi bilen ünchini tizlap bughdayni ching baghlidi, uning baghliq tutqan qolliri tolimu epchil idi.
擦り切れた毛皮のひざ当てを掛けた右ひざで刈穂(かりほ)を押さえつけて小麦をきつく縛(しば)った。
u dadisigha qarap külüp qoyup :
彼は父を見て微笑(ほほえ)んで
 -- atni sughirip, yötkigendin kéyin sugha chömülüwalay, ünchilirim köpiyip ketse baghliship bérisen-de? – dédi.
 「馬に水を飲ませて、移し終わったら、水浴(みずあ)びしたいよ、刈穂が増えたら縛ってね、父さん?」と言った。
 -- mang, téz kel, way kökinek! – dédi ziyawudun.
 「行け、早くもどれよ、ハヤブサ!」とズィヤウドゥンは言った。
u yene yénidiki ormichigha balisini maxtashqa bashlidi, -- yaman ishleydu, tinim tapmaydu, dégine!
彼はそれから隣の刈り手に息子を自慢し始めた「えらく役(やく)に立つ、休まないんだよ!」
 -- séni doridi-de, qara, naxshisini téxi!
 「おまえに似たんだ、見ろ、あの歌まで!」 
 bala chunguldap naxsha éytip, boz atni minip sugha kétip barmaqta idi.
 ベラは甲高(かんだか)い声で歌を歌って、葦毛馬(あしげうま)に乗って水に浸っていた。
 küz peslining bundaq künliri déhqanlar üchün tolimu köngüllük, lékin muxterbay üchün bu küz köngülsiz bashlandi.
 秋のこんな日々は農民たちにとってとても楽しいが、ムフテルバイにとってこの秋はつまらなくなり始めた。
u reyhangüldin deshnem yégen ashu kündin bashlap kündin-künge rohsizlandi.
彼はレイハンギュルから非難されたあの日から、日に日に気が滅入(めい)った。
qoli yetmeydighan shax barliqini tunji qétim bilish uning ghururini yerge urdi.
自分の手の届かない枝があることを初めて知ったことは彼のプライドを地に落とした。
dégini dégen, qilghini qilghan bolup ösken bay balisi üchün erzimes bir ayalning «yoqal qawan» dégen gépi ming derre, yüz shapilaqtinmu yaman, yüzige yunda chachqandinmu ar tuyuldi, lékin bu nomus uninggha némishqidur reyhan isimlik bu ayalni sirliq qilip qoydi.
言いたいことを言い、やりたいことをやって育った金持ちの息子にとって何の値打(ねうち)もない女の「死ねブタ」という言葉は千の鞭(むち)、百のビンタよりもダメージが大きく、顔に汚水をかけるよりも恥ずかしいが、この恥辱(ちじょく)は彼にとってどういうわけかレイハンという名のこの女を神秘的にした。
uning xiyalini shu xotun igiliwaldi.
彼の夢をその人妻(ひとづま)が占領した。
u xiyalida shu xotun bilen takallashti :
彼は夢の中でその人妻と口論した:
«sen qanjuq nazliniwatisen!»,
「この雌犬が気取(きど)りやがって!」
«yaq, nepretliniwatimen»,
「いいえ、嫌(きら)っているのよ」
«beribir tégimge chüshisen»,
「どのみちおれのものになるんだ」
«yaq, béshinggha desseymen»,
「いいえ、おまえの頭を踏んでやるわ」
«men séni yalwurtquzimen!»,
「おれはおまえを哀願(あいがん)させてやる!」
«yaq yalwursangmu tillawérimen»
「いいえ、おまえが哀願しても罵(ののし)り続けてやる…」
u birdinla alte balisining anisi bolghan xotunini, newrilirini tillaydighan, malayni silkiydighan, jimighurliship ziyawudunning qorusinila egiydighan, reyhangülni körse yüriki oynap kétidighan bolup qaldi.
彼は突然6人の子供の母である妻を、孫たちを罵り、下僕(げぼく)を叱り、気を静めてズィヤウドゥンの庭に回り道をして、レイハンギュルを見たら大喜びするようになった。
bala waqtida dadisi bilen ghojamning katta hoylisigha kirip bir qizni körüp mana mushundaq bolup qalghanidi.
子供の時に父とゴジャの大きな庭に入って一人の娘を見てこんなふうになってしまった。
u chaghda medriside oquydighan rozaxun isimlik dosti bu halni ashiq bolghanning belgisi dégenidi, lékin u hazir elliktin halqighan adem.
その頃マドラサで学ぶロザフンと言う名の友達がこの状態を恋をしているしるしだと言ったが、彼は今五十過ぎの男だ。
newriliri beygige at mingüdek boldi.
彼の孫たちは競って馬に乗るぐらいに育った。
bu yéshida ashiq bolghini némisi?
この年で何の恋だ?
yene kélip téxi besh balining anisi, özining newre inisining ayaligha-he!
しかもその上5人の子供の母親、自分の従弟(いとこ)の妻に!
yaq, yaq, yaq! bu ashiqliq emes, ghezep-nepret, uyat-nomus, öch élish
いや、いや、いや!これは恋なんかじゃない、怒りと憎しみ、恥辱(ちじょく)、復讐(ふくしゅう)…
undaqmikin dése muxterbay reyhangülni körsila duduqlap, köz üzelmey, temtirep qalidu.
そんなことを言っても、ムフテルバイはレイハンギュルを見れば口ごもって、目を離すことができず、慌(あわ)ててしまう。
qérilarning ashiq bolushi kitablarda barmikin, pal achquzup baqaymikinya?
老人が恋することが本に書いてあるかもしれない、運勢を占わせてみたらどうだろうか?
u bir küni sheherge kirip diwane mehellisidiki dangliq remchining aldida yükünüp olturup :
彼はある日、町に行ってディワネ〔物乞(ものごい)の意〕マハッラの有名な占い師の前にひざまずいて次のように言った。
以上48ページ下から4行目)

2015年2月3日火曜日

2月22日大阪で市民サロン「燕のたより」開催

大阪で市民サロン「燕のたより」が2月22日に豪華講師陣で開かれるそうです。
以下に劉燕子さんから送られてきた案内をペーストします。
-------------------------------------------------------------------------------------
市民サロン「燕のたより」のお知らせ
日時:2月22日、日曜、15時30分から20時30分
場所:fermata(レストラン、貸し切り、素敵な雰囲気やシェフ)
阪神本線・野田駅より南西へ徒歩5分
地下鉄・野田阪神駅、7番出口から徒歩3分
JR東西線・海老江駅より南西へ徒歩5分
三菱東京UFJ銀行の通りを入り、あさひ薬局の向かい。
電話 06-6441-6673
住所 553-0006 大阪市福島区吉野2-10-12 ゴールデンラピス103号
イベントの連絡先: Yanzi@mta.biglobe.ne.jp、090-9086-0563 劉
abohoken@gmail.com
凛冽な風が身を切る日々、2015年を迎えましたが、昨年だけでチベット人の抗議焼身自殺は11名を数え、2009年からは136名になりました。ウイグ ル人の穏健派学者、イリハム・トフティ氏は、言論だけを理由に無期懲役を下されました。浦志強氏たちリベラル漢人も次々に投獄されました。また、これまで 封殺されてきた内(南)モンゴル問題は顕在化しはじめ、台湾では「ひまわり学生運動」や香港では「雨傘革命」が起きました。これはフランスのマスメディア 銃撃など一連のテロ事件に対して全仏で370万人規模の自由を守ろうというデモに通じるものです。時あたかも、1月12日未明、香港のリベラル紙「アップ ル・デイリー」の本社と創業者宅が火炎瓶で襲撃されました。これまで、「アップル・デイリー」は中国共産党政権や香港政府を厳しく批判したため、親中派か らたびたび攻撃やいやがらせを受けてきました。この事件に対して、香港記者協会は「言論の自由に対する暴徒の挑戦である」との声明を発表しました。
言論の自由は民主主義の基礎です。このような時、各方面の有識者、専門家をお招きして、以下のような言論の場を設けました。みなさま、是非、ご参加し、建設的実践的なディスカッションをつくりましょう。
プログラム(司会・進行 安保智子)
第一部(コーヒーか紅茶、手作りのお菓子付き)
話題提供 15:00-15:35
阿古智子(東京大学准教授)「中国の言論の自由と市民社会の行方」
コメンテーター 15:35-15:50
麻生晴一郎(ジャーナリスト)
質疑応答 15:50-16:05
第2部
話題提供 16:05-16:40
楊海英(静岡大学教授)「自著『チベットに舞う日本刀』を語る」
コメンテーター 16:40-16:55
村主道美(学習院大学教授)
質疑応答 16:55-17:10
休憩 17:10-17:20
第3部
話題提供 17:20-17:55
富察(台湾・八旗文化出版社編集長)同時通訳あり
「満蒙民族の視点から中華の歴史観を問う」
コメンテーター 17:55-18:10
石平(評論家)
質疑応答 18:10-18:25
第4部 18:25-20:00
ディナーと自由討論
市民からゲストへの質問、意見、交流
第5部 20:00-20:30
チベットの歌とミニ・コンサート 川辺ゆか
参加費
第1部から第3部:1000円(資料や飲み物など)
第4部から第5部:5000円(ディナーとコンサート)
学生は学割で4000円
<趣旨>
この会は何かの組織ではありません。2011年3月、王力雄氏の来日を契機に始まり、それ以来、内外の有識者、専門家の来阪の時などに開いてきました。
それぞれ志があり、独立した立場の人々が、ヴォルテールの言葉として伝えられている「私はあなたが何を言っても賛成しないが、私はあなたがそれを言う権利を断固として護るだろう」の精神で、自由に語りあう場です。
お互いの意見を尊重し、質の高い議論を交わしつつ、現場から発信されている生き生きとした情報を共有し、様々な立場を超えて新たな公共空間を、手作りで創造することを目指します。

2015年1月27日火曜日

母なるふるさと(16)



42ページ頭から)
 -- yaziche ayagh süyi köl bolup paqa korkirap chiqidighan yéringnimu hésablamsina? boptu, umu wexpining yéri bolsun.
 「夏の間に流れの末端(まったん)の水が〔たまって〕池になってカエルがボコボコといつも鳴いてる場所も数えるのか? いいだろう、それもワクフの土地なら。」
 neq shu chaghda qarigir étini oynitip meschit aldidin muxterbay ötti-de, ziyawudunni körüp étining béshini tartti :
 ちょうどその時、カリギル馬を操(あやつ)って礼拝所の前からムフテルバイが現れて、ズィヤウドゥンを見て馬の手綱(たずな)を引いた:
 -- némige tizliniwalding, ziyek, gunahing néme? qashqaliqqa yer bergining, chéleklikke su bergining gunahingmuya? ture, égilme bulargha!
 「何でひざまずかせられてるんだ、ズィエク、罪は何だ? カシカリックに土地をやったこと、チェレック人〔ソ連カザフスタンのチェレック地区からのウイグル系避難民〕に水をやったことが罪なのか? 立て、こいつらに頭を下げるな!」
 -- roza tutmaptiken, -- dédi mira «qazi» xushyaqmighandek midirlap qoyup, -- imam’axunum nesihet qiliwatidu.
 「ラマダンの断食をしてなかったようだ」とミラ「法官」が冷淡に腰を浮かせて言った「イマム・アフンが説教(せっきょう)をしている。」
 -- roza dégen néni yoqning ishi, namaz dégen ishi yoqning ishi, -- muxterbay qara saqalliri arisidin ap’aq chishlirini körsitip zeherxendilik bilen küldi,
 「ラマダンの断食というのはナンがないことで、礼拝というのは仕事がないことだ」ムフテルバイは黒いひげの間から真っ白な歯を見せて意地悪(いじわる)く笑って言った
-- menmu roza tutmidim, emma jama’etni iptargha chaqirdim, qéni imam’axunum, jama’etni bashlang emise!
「おれもラマダンの断食をしていない、だがみんなをイプタル〔ラマダン中の夜食〕に呼んだ。さあイマム・アフン、みんなを連れてこい、じゃあな!」
 u itini=étini? oynaqlitip yürüp ketti,
 彼は馬を速歩で立ち去らせた
uning béshidiki ikki marjini bar qalpaq imam üchün xanning taji,
彼の頭の2つの輪飾りのある筒型帽子はイマムにとっては王冠だ、
aq xese könglek üstige baghliwalghan qara potisi qorqunchluq misran qilich.
白綿布のシャツの上で結ばれた黒い腰帯は恐ろしいミスラン刀(とう)だ〔ミスラン刀は諸刃の剣(もろはのつるぎ)、イラクのバスラとコフィの二つの都市を合わせてミスランと呼ぶが、このことから両側に刃の付いた剣をミスラン刀と呼ぶのか?〕。
imam ornidin özige yarashmighan chaqqanliq bilen des turup :
イマムは席から彼に似合わない素早(すばや)さで立ち上がって:
 -- masha’alla, hélila barimiz, muxter bégim! – dédi.
 「ああ神様、今すぐに行きます、ムフテル様」と言った。
 bu körünüshler, bu awazlar ziyawudungha tolimu yaqti.
 この場面、この声はズィヤウドゥンには非常に気持ちよかった。
uning bir newre akisi bu yerning padishahi, uning qil déginini qilsila ziyawudun xarlanmaydu, boyun qismaydu.
彼の従兄(いとこ)はこの土地の王様だ、彼がやれと言ったことをやっていたらズィヤウドゥンは侮辱(ぶじょく)されないし、心細(こころぼそ)くない。
u téximu xushal bolup boz étini yétilep hoylisigha kirip keldi.
彼はとても嬉しくなって葦毛馬(あしげうま)を引いて庭に入って来た。
hoylidiki supigha – kigiz üstige suprisini yéyip ash yéyiwatqan reyhangül érige hem zoq, hem heyran bolup qaridi:
庭の広縁に-フェルトの上にスプラ〔ナンの生地(小麦粉生地)を広げたり成形するときに敷く布〕を広げて生地を伸ばしていたレイハンギュルは夫を興味深げに、また訝(いぶか)しげに見た:
 -- némanche gülqeqeliri échilip kettikine!
 「なんでそんなにニコニコ嬉しそうにしてるの!」
 -- bughdaymu, zighirmu qaltis, xotun!
 「小麦も、ゴマも最高だ!」
 -- waqtida orup-yighip, sheherge burunraq kirip kéteyli, ghémim nurida, hüsenbayning zawutini nedin biliwaldikin bu bala …
 「適期(てっき)に刈り取って収穫して、町に早めに行ってしまいましょう、私の心配はヌリのこと、フセンバイの工場をどこで知ったのかしら、あの子は……」
 reyhangül bir uh tartip qoyup éshini noghuchqa türmellidi we uni epchil qatlawétip :
 レイハンギュルは一つため息をついて麺を麺棒に巻いて、それを器用に折りたたんで:
 -- bu yil qimmet bolsimu ashu sayboyi, döngmehellidin chongraq öy tapayli.
 「今年は値段が高いとはいえ、あの小川の岸、ドンマハッラ-din/-tinは他に選択肢があるときは「~より」の意になり、他に選択肢がない時は「~の中で」の意になる〕大きめの家を探しましょう。
qaradöng, kökmeschit nurigha yiraqliq qilidu.
カラドン〔地名「黒い丘」の意〕、キョクメスチト〔地名「青い寺」の意〕はヌリには遠いわ。
mektipige yéqinraq bir yerde olturayli, -- dédi.
学校に近い所に住みましょう」と言った。
 -- xotun, bu yil sheherge kirmeydighan bolduq.
 「レイハン、おれたちは今年は町に行かない。」
 -- némishqa emdi?
 「今になってどうして?」
-- muxterbay akam nurini sheherdiki aghiniliriningkige orunlashturup qoyidighan boldi.
「ムフテルバイ兄さんがヌリを町の友達のところに住まわせてくれることになった。」
 -- yaq, xeqning öyide boynini qisip yürsunmu! balamning qéshida turmisam könglüm zadi tinchimaydu.
 「いやよ、他人の家で心細い思いをさせるの? あの子のそばに居なければ私の心は全然落ち着かないわ。」
 -- yéqin buraderlirim bar, balangni öyliride turghuzup oqutuwéridu, deydu.
 「親しい友達がいる、あの子を彼らの家に住まわせて勉強させてやる、と言ってる。」
 -- yaq, yaq, yaq! – dédi ayal birdinla achchiqlap, -- köchimiz dédim köchimiz!
 「いや、いや、いや!」と彼女は突然怒って言った「引っ越すと言ったら絶対っ引っ越すわ!」
 -- biz köchsek bera bilen dera oqushsiz qalidu, xotun.
 「おれたちが引っ越すとベラとデラが教育を受けられなくなってしまうよ。」
 -- néme, turupla ularnimu oqutidighan bolup qaldingiz?
 「なによ、突然、あの子たちも勉強させることに変わったの?
ularni qishlaqtamda oqutayli.
あの子たちはキシラクタムで勉強させましょう。
apamlarningkige apirip qoyimiz, shu yerde ders oquydu.
私の母の家に連れて行きます、向こうで勉強できるわ。
kenji oghulning xetne toyini qilip bolupla sheherge köchimiz!
末の息子の割礼(かつれい)式をやり終わったら町に引っ越すわ!」
 -- köchmeymiz, xotun!
 「引っ越さない!」
 -- yaq, siz köchmeng, meyli, men köchimen! – ayal achchiq bilen qingraqni ashtaxtigha urup ash késishke bashlidi.
 「いやよ、あなたが引っ越さなくても私は引っ越すわ!」彼女は怒って包丁をのし板にたたきつけて麺を切り始めた。
 bu inaq er-xotun otturisidiki tunji ixtilap reyhangülge qanchilik qattiq tesir qilghan bolsa ziyawudungha hem shunchilik qattiq tesir qildi.
 この仲の良い夫婦の間の初めての口論は、レイハンギュルに与えたのと同じぐらい非常に大きな影響をズィヤウドゥンにも与えた。
u héchqachan héchkim bilen qizirishmighan, kemdin-kem xapa bolidighan xush pé’il adem idi,
彼は決して誰にも腹を立てず、めったに怒らない温厚な男だが、
bügün mana ayaligha könglide tunji qétim narazi bolup sinchilap qaridi.
今日は妻に心の中で初めて不満を持って、まじまじと見た。
ayalining bir örüm chéchi aldigha chüshken, köz quyruqlirini chongqur qoruqlar qaplighan, ikki zinixi olturushup boynidimu chongqur siziqlar peyda bolghanidi.
妻の一本のお下げ髪は前に下がり、目じりに深いしわが刻まれ、二つの笑窪(えくぼ)は浅くなり、首にも深い線が現れていた。
u tunji toy axshimi on besh yashliq bu bay qizigha köyük ichide mushundaq zoqlinip qarighan.
彼は初めの夜15歳のこの金持ちの娘を熱愛の心でこんなふうに夢中になって見つめた。
u chaghdiki reyhangül on töt künlük ay idi.
その頃のレイハンギュルは十四夜(や)の月〔ウイグル語では十四夜と十五夜はおなじく満月の意味で使うらしい(要確認)〕のようだった。
u chaghda bu ayalning hemmila yéridin hararet tépip, kishining bedinini köydüretti.
その頃は、彼女の全身から熱(ねつ)が放散されて、人の身体を焦がしていた。
hazir bu ay chiray ghuwa bulutlar bilen qaplanghan, yillar uni sowutqan, u hazir qish axshimi tuman arisida qalghan nursiz aygha oxshap qalghanidi.
今は、この月の顔は暗い雲に覆われ、年月が彼女を冷やし、彼女は今、冬の夜の闇(やみ)の中に残った光のない月と同じようになってしまった。
u ayalining tersaliq qilalaydighanliqini bügünla kördi.
彼は妻の強情さを今日初めて知った。
gépini yirmisam boptiken dep oylidi u.
言葉をさしはさまないほうがいいかもしれないと彼は考えた。
biraq, undaq qilsa muxterbay uni xotunning chirayigha béqip ish qilidu, deydu.
しかし、そうしたらムフテルバイは彼が妻の顔色をうかがって行動する、と言うだろう。
muxterbay bir gep qilghan haman pütün mehelle oxshash sözleydu.
ムフテルバイが一度言えばすぐにマハッラ中が同じことを言うだろう。
u chaghda ziyawudunning néme hörmiti qalidu, kim uni way deydu?
その時にズィヤウドゥンに何か体面が残るだろうか〔=すっかり体面を失ってしまう〕、誰が彼を敬(うやま)うだろうか?
ayalining rayigha baqmisichu?
妻の意見に従わなければ?
uning xushalliqliri yiltizsiz qamghaqqa oxshap qalmamdu?
彼の喜びは根のないノミヨケソウのようになってしまわないだろうか?〔=すぐに失われてしまわないだろうか〕
uninggha kélidighan hayat harariti öchüp, turmushning lezziti tügimemdu?
彼の命の熱が消えて、生活の楽しみがなくなってしまわないだろうか?
 harwini qayaqqa tartish kérek?
 車をどこに引いて行ったらいいのか?
bir yaqqa qarisa tik hang, yene bir yéqi tik tagh.
一方に向かうと急な谷、もう一方は急な山。
ziyawudun supida olturup béshini tatilashqa bashlidi.
ズィヤウドゥンは広縁に座って頭を掻きはじめた。
kichikkine qizi yanpishi bilen yer siypap kélip uning tizigha yamashti.
幼い娘が尻で地面(じめん)をこすって〔=いざって〕来て彼の膝によじ登った。
ikki oghli bir xorazni taliship warqirashmaqta, kichik oghli boyunchaq bilen baghlanghan mozayni némishqidur chiwiq bilen urmaqta idi.
二人の息子は一羽の雄鶏(おんどり)を奪い合って叫んでいる、下の息子はくびきに縛られた子牛をなぜか小枝でたたいていた。
ayalining qapiqi türülüwidi, hemme yaq köngülsizlik bilen toldi.
妻の眉がしかめられてしまうと、すべてがけだるさに満ちた。
ayali janan chinidek jaranglap külgen bolsidi, hemme yaq nurlinip, hoylining ichi shadliq bilen tolghan bolatti.
彼女が高級磁器(じき)のように澄んだ声で笑ったならば、すべてが明るくなって、庭の中は幸福に満ちていた。
 -- muxter akam xetne toyimizgha yene ikki toxla berdi, -- dédi u xotunini xush qilish üchün.
 「ムフテル兄さんは割礼(かつれい)式にも2匹の三歳羊をくれた」と彼は妻を喜ばせるために言った。
 -- shuning üchün akingizning dégini dégen boptiken-de! – reyhangül téximu xuylandi,
 「そのためにあなたの兄さんの言ったとおりにしたいわけ!」レイハンギュルはもっと怒った、
-- dédimghu, siz akingizning yénida qishlang, men oghlumning yénigha kirimen.
「言ったでしょ、あなたは兄さんのそばで冬を越しなさいよ、私は息子のそばに行くから。
harwini manga béring, kömürchilik qilalaymen, qarmu toshuyalaymen.
車を私にちょうだい、石炭運びができるし、雪も運べるわ。
bera bilen derani éliwalsam qiynalmaymen! …
ベラとデラを連れて行ったら困らないわ!」
 reyhangül paxal ekirgili bagh ishikke mangdi,
 レイハンギュルは藁を持ってくるために果樹園の入口に行った、
ziyawudun ghem téghi astida néme qilarini bilmey béshini silap olturuwerdi.
ズィヤウドゥンは不安の山の下で何をしていいかわからず頭を抱えて座り続けた。
«uh, -- dédi u elem bilen, -- mawu bash qétinchiliqni! …»
「うー」と彼はうなって「これは困った!」と言った。
45ページ「4」の手前まで)